غذاهای محلی شهرستان جم

به سبب ساحلی بودن استان بوشهر و محدود بودن كشاورزی و دام داری، ماهی و میگو سهم عمده ای در خوراک مردم استان بوشهر دارند. غذاهای محلی و سنتی از مهم ترین جاذبه های اجتماعی به شمار می روند. تقریبا همه خوراک هایی که در این استان تهیه و طبخ می شوند، ریشه در طبع محلی مردمان جمی دارد. انواع قلیه رایج ترین غذای محلی شهرستان جم به شمار می آیند. قلیه یک واژه عربی است و مفهوم عام آن نوعی خوراک است كه از گوشت درست می كنند. منظور از قلیه؛ خورش ماهی و میگو است. قلیه انواع مختلفی دارد که قلیه اسفناج، بادنجان، كدو ترش، برنج، به، هویج، پیتی، سغدی، قلیه ماهی، قلیه میگو، كباب میگو، آبگوشت ماهی، شینسیل میگو، دم پخت ماهی، ماهی شكم گرفته، كباب ماهی، ماهی شور پلو، عرق گیر ماهی، پلو ماهی، حواری ماهی، ماهی تنوری، ماموسه و پاكوره از جمله برخی از آن ها هستند. برخی دیگر از انواع غذاها چون: دلمه برنج، دلمه برگ مو، خوراک چغندر، خوراک سیب زمینی، خوراک فاسولیا، گنمه، دم پخت ماش، خورشت جگر، خورشت گل كلم، خورش كلم پیچ، خورش لوبیا سبز، خورش بادمجان، دال عدس، حلوای عسلی و … از دیگر غذاهای محلی این منطقه به شمار می آیند.
تنداز ماهی (TANDAZ): غذایی است که ماهی را سرخ كرده و همراه پیاز و سبزی (گشتیز و شوید) درلا به لای برنجی كه می خواهند دم بیاورند؛ قرار می دهند و مصرف می کنند.
گمنه GEMNE یا للکLELEK: گمنه از بلغور گندم تهیه می‌شد. ابتدا پیاز داغ درست كرده بعد به آن آب می‌زنند. بعد از جوش آمدن گندم را كه قبلاً بو داده‌اند به آن می‌افزایند و مانند برنج دم می‌كنند. خوراک گمنه؛ غذای دایمی سفره هاست.
رشته: رشته را نیز مانند برنج پخته و آن را دم می‌كنند و بعد و با بادمجان سرخ كرده یا ماهی مصرف می کنند.
در شهرستان جم پختن دو نوع نان معمول است: یكی در تنور و دیگری روی تابه.
نان تنوری ضخیم و به گروه مشهور است و روی آن را كنجد می‌پاشند و در تنور می‌پزند.
نان نازک را با ابزاری به نام تیر روی صفحه‌ تخته‌ای به نام خون xun پهن می كنند. سپس آن را روی تابه می پزند. این نوع نان نازک و خشک بوده و تا ماه‌ها قابل نگه داری است. روی تابه؛ نان نرم و كوچک تری به نام مشتک یا بلبل نیز تهیه می‌شود كه بیش تر جهت صبحانه صرف می‌شود. انوان نان‌های دیگری به نام نان شیرین، قراپیچ و پادرازک نیز تهیه می‌شود.
نان پوشی نذر بسیار ساده ای است كه آن را در مسجد یا قدمگاه های دیگر به جای می آورند. این رسم بیش تر برای خردسالان و گاهی نوجوانان انجام می شود. در این رسم بیمار را در گوشه مسجد می خوابانند و سر تا پای او را با نان می پوشانند. افراد شركت كننده در این مراسم را زنان و دختران تشكیل می دهند. این كار با سلام و صلوات به حضرت پیامبر(ص) صورت می گیرد و بعد از تکه تکه کردن نان ها مسقطی یا حلوای دیگری در آن قرار می دهند و به حاضرین می دهند و درخواست دعا برای شفای بیمار می کنند.
در شهرستان جم به سبب وجود خرمای فراوان غذاها و شیرینی هایی كه با خرما درست می شود از رواج زیادی برخوردار است. برخی از انواع شیرینی های این منطقه که از جمله سوغاتی های خوشمزه نیز محسوب می شوند، عبارتند از:
رنگینک: هسته خرمای درشت را در می آورند و به جای آن مغز گردو می گذارند و به صورت سربالا در بشقاب چیده مقداری آرد در روغن بو داده و سپس كمی هل و دارچین را هم مخلوط كرده و همه را روی خرماها می ریزند.
حلوا خرمایی: خرما را با كمی آرد بو داده در روغن مخلوط کرده و مصرف می كنند.
چنگال: مقدار كمی خرما به اندازه یک چنگ را با كمی آرد مخلوط كرده و آن را ورز داده و مصرف می كنند.
خارک پخته:كمی قبل از برداشت خرما، خرماهایی كه قابلیت رسیده شدن ندارند را در ظرفی بزرگ می جوشانند و سپس آن را مدتی جلوی آفتاب قرار می دهند تا خشک شود و آن گاه به مصرف می رسانند.
زنان خانه‌دار با پختن نان های مخصوص به استقبال عید می‌روند. انواع نانهای شیرین در اندازه‌های مختلف طبخ می‌كنند. یک نوع نان گرد و كوچک به نام پادرازک كه پر از هل و گلاب است در شمال استان بوشهر در تنور می‌پزند. هم چنین نان شیرین دیگری كه دارچین روی آن می‌پاشند نان را روی تابه پخته سپس آن را لوله می‌كنند؛ نیز به قراپیچ مشهور است. نان شیرین با طعم های مختلف در بیش تر شهرها و روستاها پخته می‌شود